Insperata accidunt magis saepe quam quae speres

spēro, āvi, ātum, 1, v. a.

To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).

Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

Cic. Att. 9, 10, 3:

sperat animus,

Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

Cic. Clu. 7, 20:

jubes bene sperare et bono esse animo,

id. Deiot. 14, 38:

Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

id. Att. 13, 17:

tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

id. ib. 16, 3, 4:

omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

id. ib. 7, 2, 6:

ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

id. Arch. 2, 3:

Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

interea fiet aliquid, spero,

id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

spero,

id. Ad. 3, 3, 57.—

With acc.:

his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

Cic. Phil. 12, 5, 10:

consulatum,

id. ib. 12, 6, 14:

gloriam sperabit a latronum gregibus,

id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

nihil metuas mali, quia non audet,

id. Att. 1, 13, 2:

a quo genere hominum victoriam sperasset,

Caes. B. C. 3, 96 fin.:

omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

id. ib. 2, 16 fin.:

spero meliora,

Cic. Att. 14, 16, 3:

aliquid sibi,

id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

bona alicuius,

Cic. Phil. 11, 6, 13:

hoc sperans, ut, etc.,

Caes. B. C. 3, 85:

sperare victoriam ab aliquo,

id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

29: sperata gloria (opp. parta),

Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

sperata praeda,

Caes. B. G. 6, 8:

spem speratam quom optulisti,

Plaut. Merc. 5, 2, 2:

civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

exitum malis sperare,

Sall. C. 40, 2:

amicitiam, regnum,

id. J. 24, 5:

mortem honestam,

id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

salutem,

id. C. 58, 16:

spes,

Curt. 5, 10, 1:

mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

Hor. C. 2, 10, 13:

grata superveniat, quae non sperabitur hora,

id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—

With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

id. Lael. 21, 79:

quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

id. ib. 4, 15:

tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

spero fore, ut contingat id nobis,

id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

Plaut. Most. 4, 3, 22:

spero me habere, qui hunc excruciem,

Ter. Eun. 5, 3, 11:

sperat se a me avellere,

id. ib. 3, 3, 14:

totius Galliae sese potiri posse sperant,

Caes. B. G. 1, 3:

spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

Cic. Att. 6, 9, 1:

sperabam tuum adventum appropinquare,

id. Fam. 4, 6, 3:

speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

id. Rep. 1, 17, 26:

spero te mihi ignoscere, si, etc.,

id. Fam. 1, 6, 2:

spero esse, ut volumus,

id. Att. 12, 6 b, 4:

ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

speramus carmina fingi posse,

Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

spero nostram amicitiam non egere testibus,

Cic. Fam. 2, 2:

id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

Plaut. Capt. 3, 5, 99:

me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

Ter. Eun. 1, 2, 123:

sperabam jam defervisse adulescentiam,

id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

cupio quidem certe,

Cic. Att. 1, 1, 4:

spero cum Crassipede nos confecisse,

id. Q. Fr. 2, 4, 2:

et tum mirifice sperabat se esse locutum,

Cat. 84, 3:

sperasse libertatem se civium suorum emisse,

Liv. 4, 15, 6:

sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

Hor. C. 1, 5, 11.—

With ut and subj.:

quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

Liv. 34, 27, 3:

ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—

With de (very rare):

neque de otio nostro spero jam,

Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—

To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

Ter. And. 2, 3, 21:

mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

Cat. 64, 140:

haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

Prop. 2, 5, 3:

hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

Verg. A. 11, 275:

mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

expect, fear, Verg. A. 1, 543:

exstinguine mea Speravi te posse manu,

Val. Fl. 3, 295:

aliquod in Africā bellum,

Flor. 3, 1, 1:

jam quartanam sperantibus aegris,

Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

sin a vobis, id quod non spero, deserar,

Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

non speravi te sequi,

Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

sperata, salve,

Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

Plaut. Am. 2, 2, 53.

spēro, āvi, ātum, 1, v. a.

To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).

Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

Cic. Att. 9, 10, 3:

sperat animus,

Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

Cic. Clu. 7, 20:

jubes bene sperare et bono esse animo,

id. Deiot. 14, 38:

Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

id. Att. 13, 17:

tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

id. ib. 16, 3, 4:

omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

id. ib. 7, 2, 6:

ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

id. Arch. 2, 3:

Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

interea fiet aliquid, spero,

id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

spero,

id. Ad. 3, 3, 57.—

With acc.:

his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

Cic. Phil. 12, 5, 10:

consulatum,

id. ib. 12, 6, 14:

gloriam sperabit a latronum gregibus,

id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

nihil metuas mali, quia non audet,

id. Att. 1, 13, 2:

a quo genere hominum victoriam sperasset,

Caes. B. C. 3, 96 fin.:

omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

id. ib. 2, 16 fin.:

spero meliora,

Cic. Att. 14, 16, 3:

aliquid sibi,

id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

bona alicuius,

Cic. Phil. 11, 6, 13:

hoc sperans, ut, etc.,

Caes. B. C. 3, 85:

sperare victoriam ab aliquo,

id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

29: sperata gloria (opp. parta),

Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

sperata praeda,

Caes. B. G. 6, 8:

spem speratam quom optulisti,

Plaut. Merc. 5, 2, 2:

civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

exitum malis sperare,

Sall. C. 40, 2:

amicitiam, regnum,

id. J. 24, 5:

mortem honestam,

id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

salutem,

id. C. 58, 16:

spes,

Curt. 5, 10, 1:

mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

Hor. C. 2, 10, 13:

grata superveniat, quae non sperabitur hora,

id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—

With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

id. Lael. 21, 79:

quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

id. ib. 4, 15:

tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

spero fore, ut contingat id nobis,

id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

Plaut. Most. 4, 3, 22:

spero me habere, qui hunc excruciem,

Ter. Eun. 5, 3, 11:

sperat se a me avellere,

id. ib. 3, 3, 14:

totius Galliae sese potiri posse sperant,

Caes. B. G. 1, 3:

spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

Cic. Att. 6, 9, 1:

sperabam tuum adventum appropinquare,

id. Fam. 4, 6, 3:

speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

id. Rep. 1, 17, 26:

spero te mihi ignoscere, si, etc.,

id. Fam. 1, 6, 2:

spero esse, ut volumus,

id. Att. 12, 6 b, 4:

ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

speramus carmina fingi posse,

Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

spero nostram amicitiam non egere testibus,

Cic. Fam. 2, 2:

id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

Plaut. Capt. 3, 5, 99:

me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

Ter. Eun. 1, 2, 123:

sperabam jam defervisse adulescentiam,

id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

cupio quidem certe,

Cic. Att. 1, 1, 4:

spero cum Crassipede nos confecisse,

id. Q. Fr. 2, 4, 2:

et tum mirifice sperabat se esse locutum,

Cat. 84, 3:

sperasse libertatem se civium suorum emisse,

Liv. 4, 15, 6:

sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

Hor. C. 1, 5, 11.—

With ut and subj.:

quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

Liv. 34, 27, 3:

ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—

With de (very rare):

neque de otio nostro spero jam,

Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—

To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

Ter. And. 2, 3, 21:

mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

Cat. 64, 140:

haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

Prop. 2, 5, 3:

hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

Verg. A. 11, 275:

mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

expect, fear, Verg. A. 1, 543:

exstinguine mea Speravi te posse manu,

Val. Fl. 3, 295:

aliquod in Africā bellum,

Flor. 3, 1, 1:

jam quartanam sperantibus aegris,

Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

sin a vobis, id quod non spero, deserar,

Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

non speravi te sequi,

Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

sperata, salve,

Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

Plaut. Am. 2, 2, 53.

in-spērātus, a, um, adj., unhoped for, unexpected (class.).—Of inanim. and abstr. things:

insperata accidunt magis saepe, quam quae speres,

Plaut. Most. 1, 3, 40:

insperatum et repentinum praesidium,

Cic. Phil. 10, 11, 24:

repentinaeque pecuniae,

id. Cat. 2, 9, 20.—Of persons, Plaut. Men. 5, 9, 72; cf. in sup.:

insperatissime mihi,

id. Poen. 5, 3, 8.—Of unpleasant things: unlooked for, unforeseen:

insperatum et necopinatum malum,

Cic. Tusc. 3, 13, 28:

nihil tam necopinatum, nec tam insperatum accidere potuit,

Liv. 3, 26, 5.— Neutr. adv.:

ex insperato,

unexpectedly, Liv. 1, 25, 9; 2, 35, 1; 30, 10 fin.; Plin. 25, 2, 6, § 17 al.— Adv. in two forms.

inspērātē, unexpectedly, Cassiod. Var. 7, 6.— Comp.:

insperatius,

Val. Max. 3, 8, ext. 2; Vulg. Sap. 11, 8. —

inspērātō, unexpectedly (anteand post-class.):

illam augeam,

Plaut. Stich. 2, 1, 32 Fleck.: abiit, Lucil. ap. Non. 35, 10:

aulam invenit,

Plaut. Aul. Argum. 1, 14:

insperato et contra opinionem,

App. M. 9, p. 235, 16.